Minha Casa, Minha Vida is ongetwijfeld het grootste sociale huisvestingsprogramma dat ooit in Brazilië is geïmplementeerd. Het werd in maart 2009 opgezet tijdens het bewind van Lula en was bedoeld om de toegang tot huisvesting te democratiseren door subsidies en makkelijke kredietlijnen te verstrekken aan gezinnen met een laag inkomen, zowel in stedelijke als landelijke gebieden.
Programmawijzigingen en aanpassingen
Sinds de start heeft het Minha Casa Minha Vida-programma miljoenen woningen opgeleverd. In 2024 waren er ongeveer 7,7 miljoen woningen opgeleverd.
Andere rapporten geven een nog hoger aantal aan, namelijk 8,4 miljoen geleverde eenheden, met enige variatie in de aantallen.
In de context van het vorige decennium werd het programma ook grondig herzien met de oprichting van Casa Verde e Amarela, maar Minha Casa Minha Vida (MCMV) werd op 14 februari 2023 hervat, met behoud van de oorspronkelijke naam en met nieuwe richtlijnen.
Nieuwe MCMV-regels en ambitieuze doelstellingen
Met de hervatting van het programma in 2023 zijn er veel veranderingen doorgevoerd:
- De herintroductie van Band 1 vond plaats, en is nu open voor gezinnen met een maandelijks inkomen tot R$ 2.640 (voorheen was dit slechts R$ 1.800)
- De inkomensgrenzen zijn uitgebreid: tot R$ 8.000 per maand in stedelijke gebieden en R$ 96.000 per jaar op het platteland.
- Het toekomstig gebruik van FGTS als financieringsbron, gaande sinds april 2024
- Oplevering van 21.000 woningen in 2023, naast de hervatting van nog eens 22.000 stilgelegde projecten, met de contractering van meer dan 500.000 nieuwe woningen
- Eind 2024 waren er al bijna 1,2 miljoen eenheden via het programma geregistreerd, met een verwachte doelstelling van 2 miljoen in 2026 (of zelfs meer, namelijk 2,3 miljoen).
MCMV-structuurpatronen
De gebouwen van het programma moeten voldoen aan kwaliteits- en infrastructuurnormen: de oppervlakte moet minimaal 40 m² zijn voor huizen en 41,5 m² voor appartementen. Bovendien moeten ze toegang hebben tot gezuiverd water, elektriciteit, bestrating, riolering en structuren die zijn aangepast voor ouderen en mensen met een beperking.
Sociale en economische gevolgen van Minha Casa Minha Vida
Het MCMV-programma had niet alleen een enorme impact op de huisvesting, maar ook op sociale kwesties en de Braziliaanse economie. Het creëerde directe en indirecte banen in de bouwsector en gaf zelfs een impuls aan de economie van het land. Het bevorderde ook de sociale stabiliteit, waardoor veel gezinnen uit hun precaire situatie werden gehaald en toegang kregen tot basisinfrastructuur.
Het stimuleerde ook de stedelijke ontwikkeling en zorgde voor een grotere integratie in de regio's die bediend werden door openbare diensten en vervoer. Het programma draait niet alleen om bouw, maar ook om sociale inclusie, burgerschap en zelfs waardigheid, waardoor talloze gezinnen voor het eerst welvaart konden opbouwen en konden ontsnappen aan de vicieuze cirkel van kwetsbaarheid.
Grootste uitdagingen van dit voordeel
Ondanks de vele successen krijgt het programma nog steeds te maken met aanzienlijke kritiek. De perifere ligging is vaak een belemmering, met veel ontwikkelingen ver van stedelijke centra, waardoor de toegang tot banen en voorzieningen wordt belemmerd. Bovendien voldoet de kwaliteit van de gebouwen niet altijd aan dezelfde normen en in sommige gevallen zijn er zelfs gebreken in de uitvoering.
Naast de materiële kwestie zijn er ook gevallen van bureaucratie en vertragingen. De selectie- en leveringsprocessen zijn buitengewoon complex, waardoor de toegang voor de meest kwetsbare gezinnen moeilijk is.
Wie kan deelnemen aan het voordeel?
In 2025 komen gezinnen met een maandelijks inkomen tot R$ 8.000 in stedelijke gebieden of een jaarlijks inkomen tot R$ 96.000 op het platteland in aanmerking voor deelname aan Minha Casa, Minha Vida. Band 1, bedoeld voor de meest kwetsbare gezinnen, omvat een maandelijks inkomen tot R$ 2.640. Dakloze gezinnen, vrouwelijke gezinshoofden en mensen met een beperking komen ook in aanmerking. Het programma geeft voorrang aan mensen die geen eigen woning bezitten, geen gebruik hebben gemaakt van andere huisvestingsprogramma's en voldoen aan de selectiecriteria van de gemeente, de staat of de federale overheid.
